Ze kondigen elk jaar opnieuw precies de lente aan. We treffen ze in ontelbare kleuren gaande van zuiver wit, kanariegeel, zacht lila, paars en knalrood,… Sommige doen dat met een fier en opgeheven hoofd, terwijl andere lijken zich eerder te schamen omdat ze nu al in bloei staan. Natuurlijk, je had het waarschijnlijk al meteen geraden… ik heb het over bloembollen en -knollen.

Sneeuwklokjes, krokusjes, hyacinten en narcissen,… of misschien ben je eerder fan van een grote amaryllis of een boeketje tulpen in een vaas? Vaak denken we pas aan deze winter- en vroege lente bloeiers wanneer ze ook werkelijk hun bloemenpracht tonen. Ze werden natuurlijk al veel langer geplant. De meeste soorten bollen en knollen worden namelijk geplant tijdens de herfstmaanden. Oktober geniet de voorkeur en het is daarom dé plantmaand bij uitstek om dan reeds de ‘lente’ te planten. Maar zoals we de laatste jaren zeer zachte herfstmaanden konden optekenen kon je gerust ook in november of zelfs december nog vlug enkele bollen of knollen planten in je tuin of in de bloembak op je terras of vensterbank. Sommige mensen planten ze zelfs onwillekeurig in het grasveld.  Waar je ze ook plant… ze zorgen gegarandeerd voor kleur en happiness in deze stille maanden! 

Vele mensen hebben de winterperiode nu wel gehad. Sommigen lijden echt onder de winterblues en snakken naar een straaltje zon en de eerste bloemen,… Mensen houden van bloemen, maar bloemen houden beslist ook van mensen.  Ze hebben immers enkele behoeften en noden en die krijgen ze (meestal) van mensen!

Bollen en knollen. We kennen ze allemaal. Sommige eten we zelfs heel vaak, misschien wel dagelijks. Maar weet jij eigenlijk nog wat het verschil is?

Wat is verschil tussen een bol en een knol?

Het belangrijkste verschil is dat een bol bestaat uit verschillende ‘rokken’ boven elkaar. Sommige mensen noemen het ook wel schubben.  Je kan ze pellen, laagje per laagje, rok per rok dus. De bekendste bol is beslist de ui of ajuin. In een bol is eigenlijk al een ganse plant aanwezig, zij het dan in gedrongen, samengeperste vorm.

Een knol (foto onder) daarentegen bestaat uit 1 vlezige massa. Het bekendste voorbeeld daarvan is de aardappel of patat.  Je kan dat makkelijk onthouden als je denkt aan “een taaie knol”. Dat zegt men soms tegen een oud paard ; dat bestaat ook uit een vlezige, taaie massa.  Oude patatten zijn ook taai. Langs de buitenkant (= de schil) zie je kleine puntjes. Dat zijn de ‘ogen’ of de knoppen waaruit later de scheuten en stengels zullen ontwikkelen. In een knol is dus nog geen gedrongen plant aanwezig.  Een knol bevat ook veel meer vocht dan een bol. Ze kunnen daardoor makkelijker rotten of beschimmelen. Bollen (vb. uien, tulpen, narcissen,…) kan je daarom veel langer en makkelijker bewaren.

Wat hebben bollen en knollen met elkaar gemeen?

-          Alle twee zijn het ondergrondse plantedelen die reserve voedingsstoffen bevatten. Daardoor kunnen ze o.a. langere tijd bewaard worden en kunnen ze passieve periodes (vb. de winter) overleven in de natuur. Ze teren dan op hun reservestoffen.

Hoe diep moet je eigenlijk planten?

De  plantdiepte bedraagt ca. 2,5 tot 3,5 keer de diepte van de bol of knol.  Een bol van 2 cm die plant je dus ongeveer 6 cm diep in de grond of in je bloembak.

TIP:

1.      De ideale plantdiepte voor een bol of knol staat ook duidelijk vermeld op de verpakking. Vaak zelfs met een tekeningetje.

2.      Het is weldra tijd om de zomerbloeiende bollen en knollen te planten.

3.      Met behulp van een handig bloembollen en -knollen planttoestelletje kan je ze heel makkelijk en zonder veel moeite op de juiste diepte planten.

Wat zou er gebeuren indien je ze te diep of te ondiep zou planten?

-          Als je ze veel dieper zou planten dan bestaat de kans dat hij niet (of veel minder) hoog zou groeien of minder bloeien. De reservestoffen zullen immers al deels opgebruikt of uitgeput zijn. Ze ontwikkelen bijgevolg zeer zwak en daardoor kunnen ze ook makkelijker gaan rotten waardoor ze dan een prooi en voedingsbron worden voor allerlei bodeminsecten en schimmels.

-          Als je ze ondiep zou planten dan bestaat de kans dat ze te vroeg zouden opschieten en daardoor zeer zwak worden. Daarnaast zitten ondiepe knollen en bollen minder stevig in de grond waardoor ze kunnen omvallen.

Wat moet ik doen als ze uitgebloeid zijn?

Je kan ze gerust in de grond / bloembak laten zitten of je kan ze ook rooien na de bloei. Het hoeft niet.  De  uitgebloeide bloemen en de zaadbeginselen (= verdikkingen) die knip je best weg, samen met de stengel. Ze vergen immers energie van de bol of knol en dat is minder goed als je volgend jaar opnieuw mooie bloemen wil genieten.  De bladeren die laat je staan! Zij zorgen immers voor de fotosynthese en ze bevatten bovendien nog superveel reservestoffen die terugkeren naar beneden…naar de bol of knol dus!  Net zoals je het loof van uien in de moestuin ook laat ‘verdrogen’.  Alle energie en voedingsstoffen gaan dan naar beneden.

Wat zijn de behoeften van bloembollen en –knollen?

Vele bollen en knollen houden van een doorlaatbare en luchtige grond. Ze zouden anders heel gemakkelijk kunnen rotten. Naast voldoende lucht in de bodem houden ze ook van de juiste voedingsstoffen. Die kunnen ze makkelijk uit de bodem halen wanneer er voldoende wortelbevorderende bacteriën en nuttige organismen aanwezig zijn.

Elke mens op deze aardbol zou eigenlijk minstens een eigen boom moeten hebben. Ook al woon je op een appartement en heb je zelf geen –of een kleine- tuin ; je kan voortaan dan toch gewoon een boom adopteren. Je plant de boom dan eerst in een pot op je terras of op je balkon. Wanneer die boom uiteindelijk dan groter (of te groot) wordt dan plant je hem in iemand anders’ tuin. Weldra worden in verschillende provincies domeinen ter beschikking gesteld.  Je zal er ongetwijfeld nog over horen en lezen in de pers en media.

Ik droom er luidop van om ooit zelf een boompark te openen waar elke ‘boommeter of -peter’ ten allen tijde zijn of haar boom kan komen bewonderen. Misschien kan je elk jaar de vruchten komen plukken. Deel dat geluk. Het is immers pure ervaringsleer. Misschien kan je dat wel doen samen met je (achter)(klein)kinderen…

Als je (achter-)(klein-)kind je lief is dan wil je beslist ook dat het kan opgroeien zonder al te veel zorgen. Jij kan alvast je steentje bijdragen door een passende en typerende geboorteboom te planten. Het wordt een symbool. Je laat een erfenis na waar niet alleen je geliefden maar ook het ganse aardvolkje je dankbaar voor is. Ook als jij de ‘eeuwige’ rust verdient zullen we jou nooit vergeten…

Zoek je geboortedatum op en zoek vervolgens de beschrijving op van de boom die bij jouw datum hoort.

01 Januari tot 11 januari - Dennenboom

12 Januari tot 24 januari - Olm

25 Januari tot 03 februari - Cipres

04 Februari tot 08 februari - Populier

09 Februari tot 18 februari - Cederboom

19 Februari tot 28 februari - Pijnboom

01 Maart tot 10 maart - Treurwilg

11 Maart tot 20 maart - Lindeboom

21 maart - Eikenboom

22 maart tot 31 maart - Hazelaar

01 april tot 10 april - Lijsterbes

11 april tot 20 April - Esdoorn

21 april tot 30 april - (Wal)notenboom

01 mei tot 14 mei - Populier

15 mei tot 24 mei -Kastanjeboom

25 mei tot 03 juni - Es

04 juni tot 13 juni - Haagbeuk

14 juni tot 23 juni - Vijgenboom

24 juni - Berk

25 juni tot 04 juli - Appelboom

05 juli tot 14 juli - Dennenboom

15 juli tot 25 juli - Olm

26 juli tot 04 augustus - Cipres

05 augustus tot 13 augustus - Populier

14 augustus tot 23 augustus - Ceder

24 augustus tot 02 september - Pijnboom

03 september tot 12 september - Treurwilg

13 september tot 22 september - Lindeboom

23 september - Olijfboom

24 september tot 03 oktober - Hazelaar

04 oktober tot 13 oktober - Lijsterbes

14 oktober tot 23 oktober - Esdoorn

24 oktober tot 11 november - (Wal)notenboom

12 november tot 21 november - Kastanjeboom

22 november tot 01 december - Es

02 december tot 11 december - Haagbeuk

12 december tot 21 december - Vijgenboom

22 december –Beuk

23 december tot 31 december –Appelboom

****

APPELBOOM (De Liefde) -

Tengere bouw, veel charme, aantrekkingskracht, aangename aura, flirterig, avontuurlijk, gevoelig, altijd verliefd, wil liefhebben en liefgehad worden, trouw en een tedere partner, erg gul, wetenschappelijke talenten, leeft voor vandaag, een zorgeloze filosoof met fantasie.

ES (De Ambitie) -

Buitengewoon aantrekkelijk, levendig, impulsief, veeleisend, houd niet van kritiek, ambitieus, intelligent, getalenteerd, houd ervan om het lot te tarten, kan egoïstisch zijn, erg betrouwbaar, trouw en liefhebber van voorzichtigheid, de brein regeert soms over het hart, maar hij/zij neemt het partnerschap erg serieus.

BEUKEBOOM (De Creativiteit) -

Heeft goede smaak, is bezorgd over zijn/haar uiterlijk, materialistisch, goede organisatie van leven en carrière, economisch, goede leider, neemt geen onnodige risico's, redelijk, uitstekende levenspartner, dol op fit blijven (diëten, sporten, etc.)

BERK (De Inspiratie) -

Levendig, aantrekkelijk, elegant, vriendelijk, bescheiden, houdt niet van extremen, verafschuwt vulgariteit, houdt van leven in de natuur en stilte, niet erg gepassioneerd, fantasievol, beetje ambitieus, creëert een serene en tevreden atmosfeer.

CEDER (Het Zelfvertrouwen) -

Zeldzame schoonheid, weet zich aan te passen, houdt van luxe, goede gezondheid, absoluut niet verlegen, heeft de neiging om neer te kijken op anderen, zelfbewust, vastberaden, ongeduldig, houdt ervan om indruk te maken op anderen, multi-getalenteerd, vlijtig, bezit een gezonde optimisme, wacht op die ene ware liefde, is in staat om snelle besluiten te maken.

KASTANJEBOOM (De Eerlijkheid) -

Van ongewone schoonheid, wil geen indruk op andere maken, goed ontwikkeld gevoel van gerechtigheid, levendig, geïnteresseerd, een geboren diplomaat, maar raakt makkelijk geïrriteerd en wordt snel gevoelig in gezelschap, vaak door een gebrek aan zelfvertrouwen, gedraagt zich soms superieur, voelt

Zich niet begrepen, heeft maar 1 liefde in zijn/ haar leven, heeft moeite in het vinden van een partner.

CIPRES (De Trouw) -

Sterk, gespierd, plooibaar, neemt wat het leven te bieden heeft, tevreden, optimistisch, verlangt naar geld en waardering, haat eenzaamheid, gepassioneerde minnaar/minares die niet snel tevreden is, trouw, heetgebakerd, weerbarstig, schoolmeesterachtig, zorgeloos.

OLM (De Grootmoedigheid) -

Plezierige vorm, smaakvolle kleding, bescheiden eisen, heeft de neiging om fouten niet te vergeven, opgewekt, houdt ervan om te leiden maar niet om te gehoorzamen, eerlijke en trouwe partner, houdt ervan om beslissingen te maken voor anderen, grootmoedig, gul, goed gevoel voor humor, praktisch.

VIJGENBOOM (De Gevoeligheid) -

Erg sterk, eigenzinnig, onafhankelijk, laat geen tegenstrijdigheden toe in argumenten, houdt van het leven, zijn familie, kinderen en dieren, een beetje een sociale vlinder, goed gevoel voor humor, houdt van ledigheid en luiheid, is van een praktische aard en intelligent.

DENNEBOOM (De Mysterieuze) -

Buitengewone smaak , waardigheid, gekunsteld, houdt van alles dat mooi is, humeurig, koppig, neigt naar egoïsme maar houdt van degenen die hem na staan, nogal bescheiden, erg ambitieus, getalenteerd, vlijtig, ontevreden minnaar, heeft veel vrienden, veel vijanden, erg betrouwbaar.

HAZELAAR (De Buitengewone) -

Charmant, niet veeleisend, erg begripvol, weet hoe een indruk te maken, actieve strijder voor sociale zaak, populair, stemmig, wispelturige minnaar, eerlijk, tolerante partner, nauwgezet gevoel voor oordeel.

HAAGBEUK (De Goede Smaak) -

Van koele schoonheid, let op zijn uiterlijk en conditie, goede smaak, is niet egoïstisch, maakt het leven zo comfortabel mogelijk, leidt een redelijk en gedisciplineerd leven, zoekt vriendelijkheid en erkenning in een emotionele partner, droomt van ongewone minnaars, is zelden gelukkig met zijn gevoelens, wantrouwt meeste mensen, is nooit zeker van zijn beslissingen, erg nauwgezet.

LINDEBOOM (De Twijfel) -

Accepteert wat het leven geeft in een bedaarde wijze, haat vechten, stress en arbeid, heeft een hekel aan luiheid en ledigheid, zacht en bedaard, maakt offers voor vrienden, veel talenten maar niet vasthoudend genoeg om ze tot ontplooiing te brengen, vaak jengelend en klagerig, erg jaloers maar trouw.

ESDOORN (Onafhankelijkheid van Geest) -

Geen gewoon persoon, vol met fantasie en originaliteit, verlegen en gereserveerd, ambitieus, trots, zelfverzekerd, hongerig voor nieuwe ervaringen, soms nerveus, heeft veel complexiteiten, goed geheugen, leert makkelijk, gecompliceerd liefdesleven, wil graag indruk maken.

EIK (De MOEDIGE) -

Robuust karakter, dapper, sterk, meedogenloos, onafhankelijk, verstandig, houdt niet van veranderingen , houdt zijn voeten stevig op de grond, een actief persoon.

OLIJFBOOM (DE WIJSHEID) -

Houdt van de zon, warmte en vriendelijke gevoelens, redelijk, evenwichtig, ontwijkt agressie en geweld, tolerant, opgewekt, kalm, goed ontwikkeld gevoel voor rechtvaardigheid, gevoelig, meevoelend, vrij van jaloezie, houdt van lezen en het gezelschap van wereldse mensen.

PIJNBOOM (De SPECIALE) -

Houdt van aangenaam gezelschap, erg robuust, weet hoe hij het leven comfortabel moet maken, erg actief, natuurlijk, goed gezelschap, maar zelden vriendelijk, wordt snel verliefd maar de vlam dooft snel, geeft snel op, alles valt tegen tot hij zijn ideaal heeft gevonden; betrouwbaar, praktisch.

POPULIER (De Onzekerheid) -

Ziet er erg decoratief uit, niet erg zelfverzekerd, alleen dapper als het nodig is, heeft welwillendheid en plezierige omgeving nodig, erg kieskeurig, vaak eenzaam, grote vijandigheid, artistieke aard, kan goede organiseren, neigt naar filosofie, betrouwbaar in elke situatie, neemt het partnerschap serieus.

LIJSTERBES (De Gevoeligheid) -

Vol met charme, opgewekt, niet egoïstisch, houdt ervan om aandacht te trekken, houdt van het leven, beweging, rusteloosheid, en zelf complicaties, is beide onafhankelijk en afhankelijk, goede smaak, artistiek, gepassioneerd, emotioneel, goed gezelschap, vergeeft niet.

(WAL)NOTENBOOM (DE Passie) -

Meedogenloos, vreemd en vol met contrasten, vaak egoïstisch, agressief, nobel, brede horizon, onverwachte reacties, spontaan, ongelimiteerde ambitie, niet flexibel, moeilijke en ongewone partner, niet altijd geliefd maar vaak bewonderd, ingenieuze strateeg, erg jaloers en gepassioneerd, maakt geen compromissen.

TREURWILG (De Melancholie) -

Mooi maar vol met melancholie, aantrekkelijk, erg meevoelend, houdt van alles wat mooi en smaakvol is, houdt van reizen, een dromer, rusteloos, wispelturig, eerlijk, kan beïnvloed worden maar is niet makkelijk om mee te leven, veeleisend, goede intuïtie, lijdt in de liefde maar vindt soms een verankerende partner.

****

In een vorig hoofdstuk beschreef ik ook al de verschillende plantenfamilies. Je kan nu ook ’s gaan opzoeken van wie je ‘familie’ bent en of jullie wel samen passen.  Pas dat eens toe in je eigen relatie en concludeer...

Weetje:

Je kan je geliefde voortaan dus ook je “appelboomje” noemen… terwijl anderen het eerder smalend zullen hebben over hun “pijnboomje”…

MAAIEN

Maaien is uitermate belangrijk bij het verzorgen van uw gazon of grasmat.  Gras maaien is eigenlijk “snoeien”. Het zorgt ervoor dat uw gazon een gesloten (= compacte) grasmat blijft.

Een mooi gazon moet eigenlijk voldoen aan een aantal eenvoudige kenmerken / eisen:

• het gazon moet een mooie, egaal groene kleur hebben ;
• het gazon moet een gesloten zode zijn ;
• er mogen geen onkruiden(*) in het gazon zitten

(*) Onkruiden zijn planten die voorkomen waar ze eigenlijk niet thuishoren of niet gewenst zijn !!

Grasmaaien is wellicht het meest uitgevoerde tuinonderhoudswerk! Per jaar maaien we gemiddeld tussen de 25 à 35 keer onze groene mat! Geen enkele andere tuinplant wordt zo vaak gesnoeid.  Belangrijk daarbij is de maaihoogte (= de hoogte waarop de gras”plant” wordt afgemaaid. Het wordt gemeten vanaf de grond). De maaihoogte is afhankelijk van het gebruik en het soort gazon dat u heeft en kan worden ingesteld aan de grasmaaier.

IDEALE  MAAIHOOGTES:

Siergazon (fijne grassoorten)wordt het best gemaaid op 2 cm.

Een speelgazon wordt nooit korter gemaaid als 3 cm. Als u te kort maait zullen de rasplanten geen nieuwe uitlopers maken. Het gevolg is dat er gaten ontstaan in uw gazon!!

GEVOLGEN VAN FOUTIEF GAZONMAAIEN:

1. Als u te hoog maait zullen de grove grassoorten de fijnere soorten overwoekeren.
2. Het gras gaat snel bloeien en zaden produceren. Vervolgens sterft het af.

In beide gevallen ontstaan kale plekken in uw gazon (zoals op de foto).

KEUZE VAN EEN GRASMAAIER:

De keuze van de grasmaaier is van groot belang. Houd bij de aanschaf van een grasmachine rekening met:

• de gewenste maaihoogte ;
• de instelmogelijkheden ;
• de onderhoudsmogelijkheden ;
• bezinemotor of electrische motor ;
• de aandrijving (zelftrekker of duwer) ;
• de maaibreedte ;
• het gewenste maaibeeld (vb. lijnen zoals op een voetbalplein,..) ;
• messenkooi of cirkelmaaier ;
• e.a.

… KLAAR VOOR DE ACTIE ?

Waarom maait u het gazon eigenlijk?

Ik sprak zopas over de ‘compactheid’ van de grasmat maar in principe maaien we natuurlijk omdat het gras te lang wordt. Een lang gazon wordt al gauw als “slordig” bestempeld.

Waarom mag het gras niet te lang worden?

Niet alle grassoorten uit een zaadmengeling groeien even hard. Als het gras te lang wordt zullen bepaalde grassoorten de overhand gaan nemen (= woekeren). Vaak kunnen juist deze soorten weer niet goed tegen korter maaien.

GEVOLGEN:

• Er ontstaan kale plekken in uw gazon ;
• Er verdwijnen grassoorten uit het mengsel ;
• Je kunt er niet meer zo fijn op lopen en spelen ;
• De grasmat wordt steeds moeilijker te onderhouden ;
• …

Voorbereiding van maaien

Zorg dat uw grasmaaier steeds voldoende scherp is. Als u elk voorjaar de grasmaaier(s) goed laat onderhouden krijgt u gegarandeerd een mooi maaibeeld. Daarenboven is het gazon minder vatbaar voor ziekten en infecties. Een scherp mes zorgt voor gave wonden. Een minder scherp (= bot) mes ‘slaat’ als het ware de grassprieten af en zorgt voor gele, uitdrogende puntjes.

In theorie kan men best om de 20 tot 40 werkuren het mes slijpen en de olie verversen.

Gereedschap

• grasmaaier
• hark (en riek)
• bezem

Werkvolgorde

1. verzamel en controleer de gereedschappen ;
2. controleer of er geen stenen, stukken metaal, speelgoed e.d. op het gazon liggen ;
3. maai de kanten van het gazon, in een dubbele baan, als eerste ;
4. maai het binnenstuk van uw gazon ;

TIP: RIJD MET 1 WIEL VAN DE GRASMAAIER OVER HET GEMAAIDE GRAS, OP DEZE MANIER WEET U ZEKER DAT ER GEEN GRASSPRIETJES BLIJVEN STAAN.

5. hark het gemaaide gras van het gazon ;
6. maak uw grasmaaier schoon (vooral de onderkant), vul de brandstoftank met brandstof (= 4 takt benzine) ;
7. ruim alles op.

Tuinieren met al je zintuigen

‘De meeste mensen beschikken over ‘de rijkdom’ van hun zintuigen. Helaas gebruiken we ze vaak niet ten volle tijdens het tuinieren’… aldus Stefaan Bingé.

·         >> Heb je ooit berkensap geproefd? Misschien dan wel het ahornsap (esdoorn = Acer)?

·         >> Hoorde jij al eens het bruisende of kolkende geluid van de sapstroming in een boom net voor de knoppen ontluiken? 

·         >> Weet je hoe een verse twijg van een wilg (Salix) smaakt als je erop knabbelt? Wist je dat dit een basis is van de aspirine?

·         >> Heb je al eens geroken aan een boom waarin je gaatjes aantreft?

·         >> Hoe ruikt de grond van je moestuin? Ruikt die hetzelfde als de aarde uit je border?

·         >> Herken je het slijmerige gevoel op je vingers wanneer je een slak van je planten hebt geplukt? Weet je hoe je dat makkelijk kan afwassen?

·         >> Zou je blindelings je favoriete of vertrouwde tuinplanten herkennen?

·    >> Heb je een appel (Malus) al eens vergeleken met de bottel van een roos (Rosa)? Heb je –stiekem- al eens geproefd van een rozenbottel?

·         …

De natuur is een verzameling van allemaal kleine wondertjes! Probeer het wonder zelf ook eens te zien, te ruiken, te voelen en te proeven... Adem het wonder in. Deel het met jezelf. Verras jezelf. Adem uit & straal jouw verwondering uit. Deel het met anderen. Met je geliefden. Je zal ze beslist gelukkig maken!

Wabi-sabi

In een tuin moet niet alles perfect zijn en alles strak gecoördineerd worden. Moet dat trouwens in ons eigen leven? ... 

Natuurlijk kan je beter ingrijpen wanneer er iets fout gaat of wanneer er bijvoorbeeld een vervelende insectenplaag de bovenhand wil nemen. Wij gaan toch ook naar de dokter of de apotheker wanneer dat nodig is of wanneer je een vraag hebt.

Maar soms kan het niet anders en moet je je neerleggen bij het feit dat de natuur haar grillen en eisen heeft. Ze ‘neemt’ maar ze ‘geeft’ ons bijzonder veel terug. Ook wanneer het fout gaat (vb. een boom die sterft) is dat een nieuw begin. Het kan het begin zijn van een bijzonder mooie ontwikkeling van mossen, zwammen,… de dode boom wordt beslist een bron voor talrijke insecten, zoals xylobiontkevers,  dewelke op hun beurt een rijke feestmaaltijd kunnen zijn voor vogels en andere dieren die je misschien nooit eerder hebt gezien in jouw tuin.

Zo zie je maar… neem er vrede mee! Wabi-sabi betekent zoveel als de schoonheid van het imperfecte, maar ook de verdraagzaamheid van de onvolmaaktheid, en het aanvaarden van de vergankelijkheid.

Schrikkleuren of koningen van vermomming

We onderscheiden insecten in alle vormen, kleuren en formaten. Sommige insecten hebben zogeheten schrikkleuren. Dat betekent dat ze zeer opvallend gekleurd zijn, bijvoorbeeld de ongewenste en zeer vraatzuchtige leliehaantjes, waardoor andere dieren meteen ‘schrik krijgen’.  Zij weten meteen dat deze beestjes ofwel giftig zijn ofwel een zeer sterke geur- en smaakstof bevatten. Je merkt dat zelf ook meteen op wanneer je toevallig een lieveheersbeestje knijpt. Andere  insecten daarentegen zijn echte ‘meesters’ in de camouflage of vermomming. Nachtvlinders of motten kunnen massaal op de stam van een boom aanwezig zijn terwijl je het zelf vaak niet eens opmerkt.

Mensen noemen “insecten” ook vaak ongedierte. Dat is natuurlijk wel serieus overdreven en fout. Het is zoals je zou zeggen dat “planten” onkruid zijn. Ik wil dat toch even verduidelijken door te zeggen dat  meerdere insecten instaan voor bijvoorbeeld zowel de bestuiving van bloemen en planten en andere insecten zorgen voor het evenwicht en de biologische bestrijding (zoals het lieveheersbeestje) van andere insecten.

Nuttige TIP:

Veel insecten ademen niet via hun mond maar via kleine poriën op hun achterlijfje (= tracheeën). Als je dus bestrijdingsproducten op basis van olie gebruikt (vb. besprenkelen over een plant waarop insecten zitten) dan verstoor je de ademhaling van de insecten… waarna ze een verstikkingsdood of door uitputting kunnen sterven.

Determineren

Om te weten of een insect nuttig of schadelijk is moet je proberen te achterhalen met welk diertje je precies te maken hebt. Je moet dus goed kijken wat je ziet of welke schade je eventueel kunt vaststellen.  Daarna weet je pas wat je eraan kan doen (indien nodig)…

 “De roos”  

Koningin van de tuin!

Rozen verdienen in bijna elke tuin een plaatsje! We onderscheiden o.m. de struikroos, de klimroos, de bodembedekkende roos, en vele andere soorten. We bewonderen ze vaak in prachtige kleuren en kennen allemaal hun adembenemende geur! Als we goed dichterbij kijken is het echter niet altijd ‘rozengeur & maneschijn’ ! Ziekten en plagen liggen voortdurend op de loer. We kennen beslist allemaal die ontsierende ‘rare’ plekken op de blaadjes. En dan zwijg ik nog over de opkrullende jonge blaadjes, de ‘roestplekken’ of de duizenden bladluizen!

Gelukkig bestaan er ook oplossingen voor die problemen! Allereerst is het belangrijk te weten met welke kwaal of met welke problemen je te maken hebt!

1. een ziekte
2. een schimmel
3. insecten

(HER)KENNING:

1.      Een ziekte:

“Sterreroetdauw” (foto hierboven) veroorzaakt vergelende bladeren met paarsbruine tot zwarte vlekken. De bestrijding dient zo vlug mogelijk te gebeuren na waarneming van de eerste symptomen. In regel is dit omstreeks half mei maar bij mooi –groeikrachtig- weer kan dit ook vroeger zijn. Een goede praktijk bestaat erin vóór de bespuiting zieke bladeren weg te knippen alsook afgevallen zieke bladeren op te ruimen. Sterreroetdauw ontwikkelt zicht vooral bij matige temperaturen en op vochtige bladeren. Regenrijke periodes in de zomer bevorderen de ziekte!

“Roest” (foto hieronder) is een andere belangrijke ziekte en is herkenbaar aan de felgekleurde oranje sporenhoopjes op de onderzijde van het blad. Na enkele weken worden ze steeds donkerder. De ziekte treedt vooral op bij warm en vochtig weer.

2.      Een schimmel: bv. ‘witziekte’ (of ook genoemd ‘echte meeldauw’) is al even gevreesd. Het ziektebeeld bestaat uit een warrig, witbestoven uiterlijk waarbij alle groene delen kunnen zijn aangetast. Deze schimmel geeft de voorkeur aan warme, zonnige dagen met licht bedauwde morgenstonden.

3.      Insecten: Onder de insecten zijn vooral de bladluizen (foto onder links) beruchte belagers van rozen. Ze voeden zich al ‘zuigend’. Een zware aantasting heeft gedrongen groei en een slechte bloemkwaliteit tot gevolg. Bladeren worden kleverig door de uitscheiding van suikerhoudende ‘honingdauw’, waarop vervolgens zwarte roetdauwschimmels groeien die het blad een grauwe blik geven. Maar onderschat ook de rozenkevers (foto onder) en hun larven niet! De kevers voeden zich met de bladeren van rozen; terwijl hun larven (= engerlingen) zich tegoed doen aan de wortels van planten... waardoor ze sterven!

DE OPLOSSING:

Voor aangetaste rozenstruiken:

Je kan je rozenstruiken immers ook ‘preventief’ beschermen en ‘curatief’ genezen! Zowel de zichtbare schade als de ‘onzichtbare’ problemen kunnen heel makkelijk aangepakt worden door o.a. systemische fungiciden. Die spuitmiddeltjes bestrijden alle courante schimmelziekten. Het is niet altijd even biologisch en ze bestrijden helaas ook vaak nuttige insecten...

Wij (De Tuindokter) vangen de insecten met behulp van een speciaal lokemmertje (zie foto hieronder). Goed. Goedkoop. Biologisch. Doeltreffend. Veilig. Herbruikbaar.

We komen ze ook graag plaatsen in jouw tuin!  (Mail ons gerust: info@detuindokter.be) 

(Curatief = genezend  /  Preventief = voorkomend.)

Bij nieuwe aankoop / keuze van de kweker:

Rozenkwekerijen zijn gespecialiseerde vakmensen die kwaliteitsplanten leveren volgens UW wensen!  Ze bluffen daarom niet met een topnaam maar zijn in vakkennis echter zeer bekwaam!! KIJK alvorens je een rozenstruik aankoopt eens goed in het rond en koop daarom je rozen beter uit je eigen (streek)grond! 

Met vriendelijke ‘tuin’groeten,

Stefaan Bingé

(De Tuindokter)

ONTSMET je tuingereedschap… Je planten zullen je dankbaar zijn !

Materiaalhygiëne betekent in eenvoudige woorden: "alle zorg die je besteedt aan je (tuin)materiaal om ervoor te zorgen dat ziekten, schimmels, bacteriën enz. niet worden overgezet naar een andere plant."  Het tuinmateriaal is immers een belangrijke overbrenger van die onzichtbare boosdoeners!

Het ‘outdoor’gevoel en alles wat met buitenleven te maken heeft wordt de laatste jaren serieus gepimpt. En terecht! Zalig toch om je eigen ‘groene plekje of stekje’ te hebben. In onze ‘lage landen’ kunnen we alvast niet zeggen dat we geen weersafwisseling genoeg krijgen.  

Een beetje regen, een straaltje zon, een rukje wind en straks beslist opnieuw een beetje vorst met een vlokje sneeuw?

We hebben de perfecte klimatologische  omstandigheden die bovendien zeer gunstig zijn voor de ontwikkeling en de verspreiding van ondermeer schimmels in de tuin! Schimmels treffen we echt OVERAL aan. Zowel bovengronds als aan de voetjes van de planten. Het zijn de stille killers van je planten.

We krijgen steeds vaker te maken met “rare ziekten” en “vreemde verschijnselen”. Bemerkte jij nog nooit een witte aanslag op je planten? Of misschien eerder opkrullende bladeren, een plotse bladverwelking, bruine stipjes, zwarte plekken in het gazon, verdroogde & afstervende takken,… Juist! Het zijn tekenen van schimmels!

Geraak jij er nog wijs uit? Geen paniek… hier zijn alvast enkele ‘handige tips’:

• Zorg altijd voor proper en voldoende scherp tuingereedschap. Het onderhoud van gereedschap wordt vaak (uitgesteld of) vergeten!  Je wast toch ook af na de maaltijd of na het koken?
• Veel ziekten, schimmels en bacteriën worden overgedragen door tuinmateriaal en zeker door (botte en vuile) snoeigereedschappen. Daar kleeft namelijk altijd een beetje plantensap aan ! Vergelijk het met een lege tas koffie of thee.
• Het plantensap kan dus de ‘drager’ zijn van allerlei microscopisch kleine viezigheden. Zonder dat je het eigenlijk beseft besmet je tijdens een volgende snoeibeurt dus ook andere planten ! (Een dokter gebruikt toch ook niet steeds dezelfde spuit!)
• Veel schimmelsporen en ziektekiemen kunnen ook blijven overleven nadat het plantensap is opgedroogd !!
• Ontsmet daarom bij voorkeur het gebruikte tuingereedschap na elke tuinactiviteit. Je kan dat doen door het materiaal even onder te dompelen in water met een beetje  ontsmettingsmiddel (vb. Dettol) of door met een propere vod (gedrenkt in  ontsmettingsmiddel) het materiaal grondig schoon te maken.
• Vervolgens het materiaal afdrogen en daarna even bespuiten met een spray of olie, zodat het gereedschap niet roest!

WEETJE: Wist jij trouwens dat schimmels en ziekten ook kunnen ‘overspatten’ via de bladeren van planten? Hygiëne = zorg dragen voor elkaar en voor de natuur!

Catalpa of trompetboom (op de foto = aangetast door de "bladverwelkingsziekte")

Deze verwelkingziekte wordt bij de Catalpa veroorzaakt door bodemschimmels die vooral optreden bij een slechte bodemstructuur of een te natte standplaats.  De trompetboom die gekend is voor zijn tere wortels wordt dan ook geïnfecteerd door de bodemschimmels (Verticillium) vanuit de grond. Eenmaal de schimmels binnen in de wortels geraken zullen zij zich via het transportsysteem doorheen de gehele plant verspreiden. Deze systemische verspreiding tot in de takken gebeurt via de vaatbundels die door de vermenigvuldiging van de schimmels uiteindelijk zullen dichtslippen. Hierdoor wordt de sapcirculatie en de watervoorziening afgesloten. Uitwendig kun je in een vroeg stadium soms een bladstandverandering zien en in een later stadium treedt bladverwelking en bladvergeling op. Indien je een aangetaste tak afsnoeit is er een licht bruine verkleuring van het vaatweefsel te zien.

Bij een aangetaste boom zullen steeds meer takken, bladeren en bloemen verwelken. Bladeren vergelen, worden bruin en sterven af. De wortels zijn eveneens bruin en stervende. Soms worden extra nieuwe wortels & opgaande scheuten gevormd. De aangetaste takken hoeven in eerste instantie niet te worden weg snoeien.

Indien er toch snoeihout wordt verzameld mag dit niet worden verwerkt door een hakselaar want door verspreiding van het hakselhout krijgt de schimmel vrij spel doorheen de volledige tuin. De takken kunnen dan ook best naar een erkend groenafvalverwerkingsbedrijf worden gebracht ; of men kan ze verbranden.

De takkenschaar, de snoeischaar of de takkenzaag die gebruikt werd voor het snoeien van de aangetaste takken dient men nadien grondig te ontsmetten (vb. met Dettol of Formol,…). 

VALS GELUK…

Tuineigenaars van (gesnoeide maar zieke) Catalpa’s zijn gelukkig wanneer ze hun boom/bomen het volgende groeiseizoen weer netjes ziet uitlopen.

Helaas…

Toch zal de zogezegd “genezen boom” veel afgestorven takhout hebben en elk jaar opnieuw verwelken indien geen (verdere) behandeling wordt opgestart.  De verwelking treedt meestal op tijdens warme dagen want dan kunnen de beschadigde vaatbundels de grote waterhoeveelheid die de bladeren nodig hebben voor de verdamping niet meer aan.

Volgt er na de droge periode een koele en nattere periode dan lijkt het alsof de boom herstelt ; maar elk jaar zal de ziekte zich meer en meer over de gehele boom gaan verspreiden waardoor de trompetboom uiteindelijk volledig zal afsterven.

BESTAAT ER EEN OPLOSSING?

Een curatieve behandeling met een fungicide (= dat is een schimmeldodend middel) op de kluit en/of een injectie in de stam kan hulp bieden, doch de werking is niet verzekerd en de aantasting kan, zelfs na jaren, terug toeslaan.  Niemand kan natuurlijk “IN” een boom kijken…

Enkele producten/middelen zijn o.a.  SPORGON ; TOPSIN ; ... 

DE OORZAAK

De verwelkingziekte bij de Catalpa kan worden veroorzaakt door twee verschillende soorten van bodemschimmels: (1) Verticillium albo-atrum ; en (2) Verticillium dahliae.

·         Deze veroorzakers van vaat- en verwelkingziekten kunnen vaak gedurende zeer lange tijd in de grond overblijven in de vorm van sclerotiën of chlamydosporen.

·         Wil men na het rooien van een ‘besmette’ boom op dezelfde plaats toch terug een Catalpa plaatsen dan moet men de grond eerst grondig ontsmetten.

o   Dat kan gebeuren door hem te laten stomen of door chemische grondontsmetting.

o   Anderzijds kun je de grond diep uitgraven en vervangen door gezonde aarde.

Breng daarna voldoende compost of humus aan vooraleer een nieuwe Catalpa aan te planten. Of plant een boom die NIET gevoelig is aan deze schimmels.

BETER VOORKOMEN DAN GENEZEN…

Indien je op die plaats liever geen “gevoelige” Catalpa meer zet denk er dan wel aan dat er nog andere bomen gevoelig zijn voor deze schimmel.

Deze bomen zijn ook gevoelig (= dus best niet planten op dezelfde plaats/dezelfde omgeving)

·         Acer (esdoorn)

·         Cercis (judasboom)

·         Fraxinus (es)

·         Robinia (acacia)

·         Tilia (linde)

·         Ulmus (iep)

·         Vitis (druiven)

·         Berberis (zuurbes)

·         Cotinus (pruikenboom)

·         Ligustrum (liguster)

·         Rhus (fluweelboom)

·         Ribes

·         Syringa (sering)

·         Viburnum (sneeuwbalstruiken)                                                                         AUTEUR:  Dhr. Stefaan Bingé (De Tuindokter)

Tuinieren is hip. Het werkt voor sommigen beslist therapeutisch en ontstressend. Maar helaas worden sommigen er ook gek van; zeker wanneer het maar niet wil lukken...

Welkom op deze blog. We willen graag onze kennis met je delen. We zullen jou helpen, adviseren en waarschuwen. Feel free to contact us! info@detuindokter.be 

Stuur gerust foto's van je zieke patiëntje door ;-)   We plaatsen die dan online met de vastgestelde symptomen en zoveel meer (oorzaak-gevolg-oplossing).